*****

Sáng qua, chúng tôi học bài LTVC: Cách đặt và trả lời câu hỏi Bằng gì.

Đến phần củng cố, Trung Hải- 1 học sinh trong lớp đặt câu hỏi cho các bạn.: Con người sống bằng gì? Học sinh trong lớp đều trả lời: con người sống bằng thức ăn, không khí.

Tôi hỏi: Thế con vật sống bằng gì?

Học sinh: Con vật.. cũng sống bằng thức ăn và không khí a.

Tôi nói: Ô! Thế người và vật đều sống bằng những thứ giống nhau. Vậy có điểm gì khác nhau không?

Học sinh: Con người còn sống bằng vui chơi, giải trí, học tập, xem phim, tình cảm, đọc sách...

Tôi: Đúng rồi! Con người cần những nhu cầu như các con nêu trước đó để phục vụ cho phần CON, giống như CON vật đó là thức ăn, nước uống, không khí,... Những nhu cầu ấy là cơ bản để duy trì sự sống. Nhưng ngoài phần CON, con người còn có phần NGƯỜI nữa nên nhu cầu nuôi dưỡng phần NGƯỜI phải là loại "thức ăn" đặc biệt để giúp tâm trí và tinh thần... ngày một vững vàng và mạnh mẽ hơn.

"Thức ăn đặc biệt" này con đoán là nó đến từ đâu? Những loại "thức ăn" đó có thể là gì?

Học sinh: không một câu trả lời

Tôi: Có những người đang khỏe mạnh, nghe một tin dữ, chưa biết thực hư ra sao mà đã buồn phiền, chán nản, lập tức lăn ra "ốm giả" thành "ốm xịn" luôn

Có người thì cứ cố gắng làm mọi việc như học tập chẳng hạn để được người khác ghi nhận. Nhưng lỡ không được ghi nhận, lâp tức chán, nản nên sinh ra mệt mỏi, buông xuôi..., thành "ốm xịn" luôn,

Nhưng lại có những người khi đang buồn chán, mỏi mệt, gặp 1 câu động viên, khích lệ, một ánh mắt trìu mến, một cái nắm tay chân thành hay một cái ôm đồng cảm kịp thời, đúng thời điểm, lập tức "khỏe ra" trông thấy...

Ai trong chúng mình đã trải nghiệm trạng thái đang từ mệt mà khỏe nhờ những lời động viên, khích lệ hay sự cảm thông? Hay ngược lại. Hãy kể cho cô nghe lúc buồn con thấy cơ thể thế nào và lúc vui thì ra sao?

Học sinh (giơ tay ào ào): Có lúc con bị điểm kém, con buồn nhưng mẹ âu yếm, động viên con tiếp tục cố gắng, mẹ tin tưởng ở con... nên con hết mệt.

Có lúc con bị oan nhưng bố không chịu nghe con giải thích mà đã mắng con nên con buồn. Lúc đó con thấy rất mệt và chán.

Tôi: Ah ra là cái âu yếm giúp con khỏe ra còn cái chán lại sinh ra cái mệt.

Gia Nghi: con cảm thấy rất vui khi đến lớp nghe cô kể chuyện. Con vui vẻ nên con thấy khỏe.

Tôi: Ah ra là cái vui dẫn đến cái khỏe

Triệu Bảo: Con ước đi học cả thứ 7, CN để được cô ôm

Tôi: Ah ra là cảm giác được yêu thương, ấm áp cũng giúp con người ta khỏe lên.

Phạm Hải: Con đọc lời nhận xét của cô về bài TLV: " Con viết bài hay lắm con trai. Cô con" làm con thấy rất thích... (Cả lớp cười rộ lên vì nhớ đến việc tôi hay vẽ hay viết "yêu" vào trong vở chúng)

Tôi: Hóa ra là 1 lời nói cũng có thể giúp người ta khỏe.

Có lần, cô vừa bước vào lớp thì thấy cảnh bạn Phạm Phương chạy ra ôm Minh Anh khi thấy Minh Anh đến lớp. Cô đi ngay phía sau các bạn mà các bạn không biết, cô liền lấy điện thoại ra chụp ảnh ( chiếu cho hs xem). Hình ảnh yêu thương nhau của 2 bạn khiến ngày hôm ấy, cô thấy mình nhẹ nhõm và vui khỏe cả ngày...

Tôi đã hỏi Phương và Minh Anh: Thế các con thấy lúc mình ôm và được ôm thì cảm thấy thế nào ?

Cả 2 bạn đều cười rạng rỡ và đôi mắt ánh lên niềm vui. Chúng nói mình vui và hạnh phúc

Tôi: Hóa ra sự quan tâm, chăm sóc nhau khiến nhau vui và giúp nhau khỏe.

Tôi: Dạo này cô thấy Ân khác hẳn. Chúng mình có nhận ra không? Bạn mạnh dạn phát biểu to tát, tự tin, không còn nhút nhát, sợ sệt như trước đó nên cô thấy dáng dấp Ân cũng mạnh mẽ hơn nhiều. Vì sao con thay đổi vậy? Bật mí cho lớp biết nào.

Ân (vẫn còn ngại vì con nhát lắm) Con giơ tay nhiều vì cô bảo " là học sinh, con có quyền sai. Cô và các bạn sẽ sửa cho con vì chúng mình là 1 gia đình nên con không còn sợ nữa"

Tôi: Vậy là cắt giảm đi những nỗi sợ hãi, âu lo không cần thiết sẽ giúp ta có nhiều niềm vui hơn mà từ đó tinh thần sảng khoái, thoải mái nên sẽ khỏe mạnh hơn.

Tôi kể thêm cho chúng về 1 câu chuyện mình được nghe về 1 số cách huấn luyện IS từ khi còn bé thế này. Một trong những cách để họ tạo ra những tên khủng bố, giết người hàng loạt không ghê tay là họ bắt cóc những đứa trẻ từ rất bé. Họ cho chúng "ăn bạo lực" hàng ngày bằng cách đối xử với chúng đầy bạo lực, nói với chúng những lời nói thô bạo, kích động hay cho chúng xem những bộ phim bạo lực với thời gian và cấp độ "bạo lực" gia tăng mỗi ngày. Trước những "nhiệm vụ" sắp phải thực thi , thời lượng tiếp xúc với bạo lực được gia tăng gấp nhiều lần để "giúp" chúng - những đứa trẻ lương thiện ngày nào giờ phải sử dụng "bạo lực" thành thạo như một bản năng mà không ghê tay. Nhân đây tôi cũng nói qua cho chúng 1 vài chiêu trò bắt cóc trẻ em và cách chúng cần biết để bảo vệ bản thân.

Tương tự câu chuyện trên, cách đây vài năm, một học sinh người Mỹ được mọi người đánh giá là học sinh giỏi và ngoan. Bỗng dưng, vào một ngày đẹp trời, xả súng hàng loạt vào bà ngoại, người thân và rồi tự sát khiến cả thế giới bàng hoàng. Cuộc điều tra cũng đưa ra 1 nghi vấn lớn là kết quả đó có thể là do cậu bé đã từng là một fan của các bộ phim bạo lực từ nhỏ.

Vậy là loại thức ăn "có độc" kiểu dạng đó "đi vào não, qua ý thức rồi vào tàng thức". Thậm chí, đôi khi thức ăn đó còn không đi qua màng lọc ý thức mà vào thẳng tàng thức luôn. Như vậy thì thật sự là rất nguy hiểm.

Nhưng đôi khi vì không để ý hay thiếu hiểu biết mà người lớn chúng ta vô tình để trẻ "ăn" loại thức ăn này vô tội vạ, thiếu kiểm soát. Thức ăn "có độc" đó không chỉ đến từ những thông tin khách quan bên ngoài như trên mà còn có thể đi ra từ những người thân, gần gũi trẻ nhất dựa trên ngụy biện là nhân danh tình thương nhưng lại được biểu hiện ra bên ngoài bởi những lời nhiếc móc, chì chiết, chửi rủa, dán mác hay thậm chí là nguyền rủa chúng khi chúng chẳng sống theo ý muốn của mình.

Hiểu được tầm quan trọng cũng như sự nguy hiểm của những loại "thức ăn" đặc biệt ấy rồi thì giờ đây, các con "xem chương trình" gì trên ti vi, nói lời nói nào với người khác hay hành xử thế nào với những người xung quanh đều nên cẩn trọng, phải đưa "ý thức" vào, không được sử dụng bừa bãi.

Trái lại với những thức ăn và môi trường độc hại là một môi trường lành thiện, với những con người lành thiện, luôn có ý thức nuôi dưỡng những giá trị tốt đẹp cho bản thân và cho người khác. Sống cùng họ, trong môi trường mà ai nấy đều được yêu thương, chăm sóc, tin tưởng, động viên, khích lệ,.. trên nền tảng là sự chân thành, thẳng thắn chứ không "ru ngủ" nhau bởi những lời khen sáo rỗng thì ai mà chẳng tốt đẹp lên.

Cái môi trường mà sự thẳng thắn, chân thật, không bợ đỡ, dám chỉ thẳng cho nhau những chỗ chưa được mà giúp nhau tiến bộ mới thực là một yếu tố quan trọng cần tạo dựng trong giáo dục.

Có người thầy nói với tôi rằng "thiết lập 1 môi trường giáo dục tốt còn quan trọng hơn rất nhiều lần là tìm ra những phương pháp giáo dục hay". Thật đúng, vì trong môi trường an lành, con người ta tự "tỏa ra" và cũng tự "hấp thu" những giá trị tốt đẹp "trong mình" và "trong người" một cách hoàn toàn tự nhiên không cần, hay ít cần ngôn giáo vì thân giáo đã "nói" lên tất cả.

Và rồi tiếp đó, tôi còn cho chúng xem và nghe câu chuyện "Con rùa mù gặp mọng nước trên biển" để chúng thấy mình có được "thân người" là điều may mắn và quý giá biết chừng nào. Vậy nên cần trân trọng, biết ơn điều đó bằng cách sống sao cho ra sống, cho phần NGƯỜI trong mình mỗi ngày càng tốt đẹp dần lên, so với chính mình.

Giờ học kĩ năng sau giờ LTVC của chúng tôi hôm qua diễn ra... như thế đó!

Nói chuyện với chúng, viết nhật kí các giờ học ấy... cũng là cách mà tôi đang tự nhắc nhở, nuôi dưỡng và giáo dục chính mình

P/s: Tôi thường kể những câu chuyện của lớp tôi cho 2 con gái trên đường đi học về, chúng rất thích thú và lắng nghe chăm chú.

Bố/mẹ có thể kể chuyện như thế này cho trẻ nghe làm tăng gắn kết, mở rộng tầm nhìn và cứ thế... “mưa dầm thấm lâu”, chúng tự trưởng thành lên mỗi ngày...

Ban truyền thông khối 3