(Tiết chữa bài TLV sáng nay)
Kể về người lao động trí óc là bài TLV mà trẻ con lớp 3 phải viết. Vẫn biết về lý thuyết mà nói thì người lao động trí óc để phân biệt với lao động chân tay nhưng cái ranh giới đó cũng chỉ là tương đối, làm khó cho trẻ con.
Năm nào tôi cũng thấy chúng mất thời gian vào việc hỏi han vặn vẹo nhau như: ông em sửa kính, mẹ em làm bánh,... thì có phải là người lao động trí óc hay không? Mẹ em đã phải "suy nghĩ", sáng tạo rất nhiều để làm ra các loại bánh ngon,...thì mẹ em phải là người lao động trí óc cô nhỉ?...
Rất nhiều những câu hỏi nhưng câu hỏi đó rất mất thời gian phân định mà lợi ích chẳng được nhiều.
Tôi có nói với chúng rằng. Con đừng "nhìn", "chấp" vào mặt hình tướng của công việc mà phân định cao thấp, sang hèn hay trí thức hay không trí thức.
VD như cô là giáo viên, đặc thù của nghề lao động trí óc như các con nói. Nhưng nếu cô là một giáo viên, chỉ “nhai đi nhai lại” những giáo án, cách tiếp cận cũ rích của bao nhiêu năm với những thế hệ học trò khác nhau, không “đặt mình” vào học sinh, không có mong muốn cho việc dạy học tốt lên hoặc làm cho học sinh tốt lên,... Tóm lại, không đặt tâm, đặt “trí óc” của mình vào công việc đó thì cô cũng chẳng phải là “người lao động trí óc”, chỉ là một con rô bốt, hay là 1 con bò nhai lại... mà thôi.
Học sinh cười
Ngược lại, nếu 1 bác lao công có trách nhiệm với công việc của mình, có mong muốn công việc của mình sao cho hiệu quả, tốt hơn lên bằng cách không ngừng học hỏi, suy nghĩ,... để việc của mình lợi người, lợi mình thì bác lao công đó còn “lao động trí óc” nhiều hơn cô giáo mà cô nói là cô trên kia.
Cách đây vài năm, cô chứng kiến 1 bác lao công canh nhà vệ sinh trong các giờ ra chơi rất vất vả. Bác làm luôn tay, luôn chân mà sau ra chơi chỉ 1 loáng mà không có bác là nhà vệ sinh lại khai mù. Cô có hỏi bác: làm thế nào để chị đỡ vất vả hơn mà nhà vệ sinh sạch hơn? Chị thử nghĩ xem và cần gì em sẽ giúp nhé!
Hôm sau đó, bác bảo cô: Có khi phải nhờ cô in cho tôi mấy tờ giấy nhắc nhở học sinh dội nước, bỏ giấy vào rổ,... Và cô đồng ý, về làm cho bác mỗi chỗ đi vệ sinh hay rửa tay những mảnh giấy nhắc nhở vui vẻ. Cô còn cử 1 số “tình nguyện viên” giúp bác nhắc nhở những bạn chưa làm đúng quy định của nhà vệ sinh và kết quả là nhà vệ sinh sạch sẽ hơn.
Nhờ để tâm, chú ý và chịu nhìn lại để cải tiến thì bất cứ công việc nào cũng sẽ tốt lên. Nên, cái đáng nói không phải là công việc nào đó có "trí óc" hay "không trí óc" mà là "sản phẩm lao động" đó có làm cho con người và cuộc sống tốt đẹp hơn hay không?
Từ chuyện nhỏ đấy, học sinh tự hiểu Nếu không có sự để tâm hay không có mong muốn cho mình, người và công việc tốt lên thì có làm nghề gì cũng không thể gọi là người “lao động trí óc”. Đầy người học vị cao nhưng không “động tâm, động não” mà chỉ làm công việc theo công thức hay vô thức thì sao gọi là “lao động trí óc” đúng nghĩa?
Thế nên, con cứ tả bất cứ người nào mà con cảm nhận họ thực sự "sống" với nghề, thiết tha đau đáu qvới nghề, rồi chỉ ra cho người đọc thấy họ đã đặt tâm, đặt ý, đặt sức,... để làm nghề tốt lên như thế nào thì đó là người lao động trí óc đích thực và còn cao hơn thế nữa...
Vậy, tôi thiết nghĩ, cũng chẳng cần phân định. Còn nếu muốn phân định thì phân định đó hướng tới mục đích gì mới là điều quan trọng.
Vì sao vậy? Vì nếu có Người lao động trí óc thì nghĩa là có 1 nhóm người còn lại là “lao động không trí óc”? Nghe buồn cười nhưng thật là thế.
Nên, nếu chỉ cho tả Người lao động trí óc là sẽ có 1 sự so sánh ngầm ở đây, coi trọng ngầm ở đây với lao động trí óc. Cần có thêm bài Tả về người lao động chân tay mà em yêu quý.
Thực tế, năm ngoái, lớp trưởng lớp tôi kết luận: Những người làm nghề lao động trí óc như mẹ em là những người cần xã hội coi trọng vì họ có nhiều đóng góp.
Tôi ghi nhận kết luận đó của con và hỏi: Theo con những người lao động chân tay như bác lao công, người nông dân... có cần xã hội coi trọng không? Vì sao?
Và bước tiếp theo thế nào thì chúng ta đều biết: là để cho trẻ biết yêu mọi “lao động” và thực hành mọi lao động một cách không ngần ngại mà cũng không thiên lệch. Tư duy hay giúp đứa trẻ biết cách tư duy để giải một bài toán, làm một bài văn cũng chẳng phải là giỏi hơn, cao hơn cái việc nghĩ làm sao cho việc quét nhà, rửa bát,... tốt lên...?
Chúng đều quý và đáng trọng như nhau!
Xin mượn ảnh trên mạng vừa "kéo" về tối qua.
Cô giáo Phạm Ngọc Anh - GVCN lớp 3A5
