Kiểm soát cảm xúc là khả năng quan trọng để tự điều chỉnh, định hình và điều hướng hành vi của chúng ta dựa trên yêu cầu của từng tình huống cụ thể. Điều này áp dụng không chỉ cho người lớn mà còn cho trẻ em. Nó bao gồm khả năng kiềm chế phản ứng cảm xúc mạnh mẽ trước các tác động khó chịu, tự an ủi khi buồn, thích nghi với thay đổi và xử lý thất vọng mà không bộc phát quá mức.
Đó là một tập hợp các kỹ năng cho phép trẻ em, khi trưởng thành, có thể điều chỉnh hành vi của mình để đạt được mục tiêu mà không bị ảnh hưởng quá mức bởi sự không đoán trước được của thế giới xung quanh và cảm xúc của chính mình.
Một số trẻ em gặp khó khăn trong việc kiểm soát và tự điều chỉnh cảm xúc của bản thân, dẫn đến vấn đề về tự điều chỉnh. Cách biểu hiện của chúng có thể khác nhau tùy thuộc vào từng trẻ. Theo Tiến sĩ Matthew Rouse, một nhà tâm lý học lâm sàng tại Viện Trí tuệ Trẻ em, "một số trẻ phản ứng mạnh mẽ ngay lập tức khi đối mặt với tình huống, không có sự kiểm soát hoặc xây dựng và không thể ngăn chặn hành vi ngay lập tức."
Đối với những trẻ khác, căng thẳng tích tụ và chúng dường như phải chịu đựng quá lâu. Kết quả cuối cùng là sự bùng phát hành vi không kiểm soát. Trong trường hợp này, bạn có thể thấy trẻ bước vào con đường sai lầm mà không biết cách ngăn chặn.
Một số em bé gặp khó khăn trong việc tự làm dịu bản thân, khiến cho việc tắm hay mặc quần áo trở nên căng thẳng và khó chịu. Những trẻ nhỏ này có thể gặp khó khăn trong việc tự điều chỉnh cảm xúc khi lớn lên.
Chìa khóa để giúp cả hai nhóm trẻ này là giúp chúng học cách xử lý những phản ứng mạnh mẽ và tìm cách thể hiện cảm xúc một cách hiệu quả hơn.
Môi trường cũng đóng vai trò quan trọng trong khả năng kiềm chế cảm xúc của trẻ. Khi cha mẹ tỏ ra tức giận hoặc dành quá nhiều thời gian để an ủi một đứa trẻ khi chúng buồn bã hay tức giận, trẻ sẽ khó phát triển tính tự giác. Trong những tình huống đó, trẻ sẽ trông chờ vào cha mẹ để kiểm soát và điều chỉnh cảm xúc từ bên ngoài (thụ động). Tiến sĩ Rouse cho biết nếu đây là một mô hình lặp đi lặp lại và trẻ thường xuyên bị điều chỉnh cảm xúc một cách thụ động, thì nó sẽ trở thành một thói quen.
Để giúp trẻ học cách kiềm chế cảm xúc từ đó có thể kiểm soát và điều chỉnh hành vi của bản thân, bạn có thể áp dụng một số cách sau:
Các kỹ năng cần trang bị cho trẻ để họ học cách điều chỉnh cảm xúc là rất quan trọng để giúp trẻ phát triển một cách lành mạnh và tự tin. Dưới đây là một số kỹ năng quan trọng:
Bằng cách trang bị các kỹ năng này, trẻ sẽ phát triển khả năng tự kiểm soát và điều chỉnh cảm xúc một cách hiệu quả hơn. Điều này sẽ giúp trẻ xây dựng được mối quan hệ tốt với người khác, tăng cường sự tự tin và đạt được sự cân bằng trong cuộc sống.
Dù cảm xúc là một khái niệm trừu tượng và không có một mô hình cụ thể, nhưng sự gắn kết chặt chẽ giữa cha mẹ và trẻ sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp con học hỏi một cách hiệu quả. Hi vọng những lợi ích to lớn của việc kiểm soát và kiềm chế cảm xúc đối với tương lai của trẻ sẽ truyền cảm hứng cho cha mẹ cùng đi qua hành trình học tập và rèn luyện kỹ năng này cùng con nhé!
