Trước sự phát triển của trí tuệ nhân tạo AI, gần đây là sự ra đời của chat GPT, Bộ GDĐT và ngành đã chủ động tìm hiểu và nhận thức rõ cơ hội cũng như thách thức đặt ra của Chat GPT và AI đối với giáo dục, sẽ sớm có những nghiên cứu thấu đáo và hành động phù hợp để giảm thiểu tác động tiêu cực, phát huy hiệu quả tác động tích cực của AI nói chung và ChatGPT nói riêng trong giáo dục.
Thứ trưởng Bộ GD&ĐT PGS.TS Hoàng Minh Sơn đã phát biểu chào mừng, khai mạc buổi Toạ đàm.
Các diễn giả tham gia toạ đàm gồm 2 phần
Phần 1: Trí tuệ nhân tạo và tương lai giáo dục
Phần này gồm các diễn giả:
- TS Nguyễn Thành Nam, Nhà sáng lập Funix
- TS Lê Thống Nhất, chuyên gia giáo dục
- PGS.TS Tạ Hải Hùng, Hiệu trường Trường CNTT và truyền thông, ĐH Bách Khoa, HN
- Ông Phùng Việt Thắng, phó Tổng Giám đốc Microsoft Việt Nam
Sự ra đời của những công cụ mới giúp nâng cao hiệu quả giáo dục, trong đó chuyển từ học tập trực tiếp sang trực tuyến đã có sự chuyển mình mạnh mẽ. Trước kia, các nhà giáo truyền bá tri thức, ngày nay với sự phát triển công nghệ, vai trò người thầy ngày một thay đổi, Giáo dục có những thách thức rất lớn. Với công nghệ trí tuệ nhân tạo nói chung và chat GPT nói riêng thì việc khai thác sử dụng chúng từ các nhà quản lí giáo dục thì làm sao để hạn chế mặt trái tiêu cực, phát triển ưu thế. Vai trò cá nhân hoá, cá thể hoá người học, người học thay đổi như thế nào, chính sách nhà nước như thế nào?
Các diễn giả đã chia sẻ nhiều nội dung như:
Theo TS Nguyễn Thành Nam: Mục tiêu cuối cùng của đào tạo là người học phải tự học, phải biết đặt câu hỏi. Công cụ Chat GPT ra đời là sự hữu ích rất lớn. Thầy giáo Lê Thống Nhất: Chat GPT là đỉnh cao, Chat GPT tiến tới xử lí triệu thông tin đó thành câu ngắn gọn. GV sử dụng tạo ra câu hỏi, ra tình huống có vấn đề.
PGS.TS Tạ Hải Tùng: CN và KHCN có quá trình phát tiển, hàng năm sẽ có CN mới. ChatGPT có cái hay là đi thẳng đến quần chúng, Chat GPT chỉ là công nghệ tạo sinh đằng sau. Đây là một thành tựu mà người dùng đại chúng được tiếp cận, trí tuệ nhân tạo vẫn chỉ là mô hình dự đoán, chưa có sự sáng tạo đe doạ con người và chỉ nên coi là công cụ hỗ trợ con người
Ông Phùng Việt Thắng: Chat GPT là phiên bản thể hiện thành công của ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI, nó khác ở tính phổ cập, tính tiếp cận, tính học hỏi mang màu sắc ngôn ngữ. Chat GPT đang trong quá trình học hỏi, học được tiếng Việt, đằng sau đó là hàng loạt Công nghệ. Nhiều công ty đã đầu tư để cho những công nghệ được phát triển ở trình độ cao hơn. Chat GPT có thể hỗ trợ gì trong Giáo dục?
Theo thầy TS Lê Thống Nhất: GV nên coi Chat GPT là một trợ thủ, trợ lí. Con người còn có cảm xúc giả còn hơn trí tuệ nhân tạo không có cảm xúc. Không được tin cái gì đúng mà chính bản thân phải tìm ra là đúng hay sai, trí tuệ của người hỏi quyết định câu trả lời như thế nào.
Phần 2 của buổi toạ đàm về Trí tuệ nhân tạo trong bối cảnh đổi mới giáo dục, phần này gồm các diễn giả:
Theo ý kiến của thầy Thành Nam: Chat GPT là cơ hội cá nhân hoá, giải phóng cho GV. Chuyển đổi từ dạy nội dung sang dạy năng lực, daỵ kiến thức sang dạy người, dạy nhân cách. Chat GPT cũng đặt ra áp lực, có nhiều ý kiến quan ngại, lo lắng nhưng cũng cần phải có những người truyền cảm hứng. Bất cứ công cụ trí tuệ Ai nào cũng không thể thay thế con người, chỉ dựa trên xác suất, không dựa trên sự thật, không thể cấm được công cụ Open AI này trong học tập. Cần phải dạy con người năng lực tư duy, năng lực phản biện cả AI, năng lực phê phán, đồng ý với cái nào, không đồng ý với cái nào, Chat GPT lấy từ những nguồn nào,.. Coi Chat GPT như công cụ thì bộ dữ liệu đầu nào để đào tạo nó phải chính thống, cá nhân hoá cho từng địa phương.
Thầy Anh Tuấn: Chat GPT giúp ngành GD có bước tiến nhanh hơn, hợp lí hơn, giúp HS thành công hơn trong bước đường sắp tới.Công cụ mới tạo cơ hội cho học sinh, thay vì dạy dỗ thì phải dẫn dắt. Đây là thách thức và áp lực cần thiết với người dạy.
Thầy Sơn: Thông tin mà chính thống thì sẽ là công cụ hỗ trợ tốt nhất cá nhân hoá từng em, học hỏi hỗ trợ mọi nơi,mọi lúc để chất lượng hiểu quả giáo dục cao hơn.
Đội ngũ GV cần phải có sự chuẩn bị gì trước công cụ Chat GPT và công nghệ AI mới? Có thay thế đội ngũ hay không, cần được hỗ trợ như thế nào?
GS.TS Hoàng Anh Tuấn: Vai trò dẫn dắt của người thầy không thể thay đổi nhưng người thầy phải tự thay đổi. Kiến thức phổ thông, trả lời câu hỏi thì ổn nhưng để sáng tạo hay viết luận văn, nghiên cứu chuyên sâu thì chưa thể. Nhưng người dạy vẫn phải thay đổi.
Thách thức: + Quá phụ thuộc vào Chat GPT sẽ làm HS thụ động, việc phát triển toàn diện sẽ bị hạn chế
+ GV phải cân đối tận dụng thế mạnh CN để phát triển năng lực giảng dạy và năng lực cá nhân của mình
+ Đổi mới của CT GDPT 2018, GV cần tổ chức các phương pháp để các em HS tiếp thu kiến thức và nâng cao năng lực cá nhân.
+ Cần xây dựng khung năng lực số cho GV và HS, trong đó năng lực số cho HS là năng lực đảm bảo an toàn thông tin, tìm kiếm thông tin. Năng lực số của GV là đảm bảo tốt nhất năng lực chuyển đổi số để giúp HS phát triển toàn diện.
+ Công nghệ AI phát triển nhưng những cái người nhất thì AI chưa làm được: chưa truyền cảm hứng gợi mở vấn đề, không thể tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh để tự để rút ra kinh nghỉệm cho mình. GV cần dạy phương pháp,truyền cảm hứng kiến thức này cần cho mình, mình muốn chiếm lĩnh nó.
Như vậy, trẻ con cần học những gì trước bối cảnh công nghệ AI phát triển? Theo giải đáp của PGS.TS Hoàng Minh Sơn, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT thì: Trước tiên HS học phải để biết cách học, biết đặt câu hỏi, phải có kiến thức nền tảng mới hỏi được. Chat GPT tổng hợp kiến thức nhưng không có khả năng sáng tạo trí thức nên ta phải dạy HS sáng tạo tri thức và làm sao tận dụng Chat GPT được hữu ích nhất.
Cuối buổi toạ đàm, GS TS Lê Anh Vinh đã tóm lại 5 nội dung cần hướng tới trong tương lai:Đó là:
+ Chính sách: tạo hành lang để việc sử dụng Công nghệ
+ Xây dựng hạ tầng số: đảm bảo thu hẹp khoảng cách giữa các tỉnh thành, các học sinh, đảm bảo điều kiện tối thiểu.
+ Phát triển cơ sở dữ liệu của ngành GD
+ Đào tạo đội ngũ cán bộ quản lí, giáo viên với những kĩ năng mới.
+ Xây dựng khung năng lực số dành cho GV, HS: chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao.
Buổi toạ đàm đã mang đến những nhận thức hữu ích và tâm thế mới cho những người thầy của Trường Tiểu học Kim Đồng. Như lời Thứ trưởng khẳng định: “ Giáo dục cần thay đổi nhận thức, cách nhìn nhận, đón nhận. Muốn hiểu Chat GPT thì dùng nó, cảm nhận nó, trải nghiệm nó và thảo luận.” Thầy trò trường Kim Đồng hào hứng chờ đón sự phát triển của công nghệ trong thời gian tới với tâm thế đón nhận cởi mở để xây dựng trường học phát triển với mục tiêu: “Tất cả vì học sinh thân yêu”.
Cô giáo Bùi Bích Phượng – Giáo viên trường Tiểu học Kim Đồng
tham dự buổi Tọa đàm về ChatGPT
Ban truyền thông Trường Kim Đồng
